18 czerwca 2016

Wartownia nr 1 na Westerplatte

Wartownia Nr 1 na Westerplatte to jedna z czterech wartowni zbudowanych w latach 30 XX wieku. Dzięki przesunięciu w roku 1967 na obecne miejsce, uniknęła rozbiórki.

W 1924 roku decyzją Rady Ligi Narodów od 1926 roku półwysep Westerplatte został przekazany Polsce na bazę przeładunku broni i amunicji. Zabezpieczeniem magazynów i całego terenu Wojskowej Składnicy Tranzytowej zajmował się 88-osobowy oddział polskich żołnierzy. Jego skład zmieniany był co pół roku. W celu lepszego zabezpieczenia terenu składnicy, w latach 1933 - 1934 zbudowano cztery żelbetonowe wartownie, a w dwa lata później budynek koszar. Latem 1939 wobec wzrostu napięcia w stosunkach niemiecko-polskich załoga placówki wzmocniona została do około 217 żołnierzy i rezerwistów zmobilizowanych spośród pracowników cywilnych.

Komendantem Składnicy od 1938 roku był major Henryk Sucharski, a dowódcą załogi wartowniczej kapitan Franciszek Dąbrowski. Na uzbrojenie placówki składały się karabiny Mauser, około 40 ciężkich i ręcznych karabinów maszynowych, karabinki Mauser wz. 98, 2 działka przeciwpancerne kalibru 37 mm, stare działo 75 mm oraz 4 moździerze kalibru 81 mm.

W czasie całego okresu walk o Westerplatte Wartownia Nr 1 była kluczowym punktem polskiej obrony. Ogień prowadzony ze schronu w piwnicy i z okien w części naziemnej, uniemożliwiał Niemcom przedostanie się od strony nasady półwyspu czy kanału portowego do centralnej jego części. Bryła budynku, choć rażona odłamkami pocisków i kulami cekaemów, pozostała nieuszkodzona. Dowódcą załogi tego bohaterskiego punktu polskiej obrony był chor. Jan Gryczman. Z około 15-to osobowej obsady, polegli w walkach Zygmunt Zięba i Jan Czywil.

Z dawnych obiektów polskiej placówki na Westerplatte, do dziś zachowała się Wartownia Nr 1 (jako jedyna udostępniona dla zwiedzających). W 1967 roku ratując przed rozbiórką przesunięto ją w czasie skomplikowanej operacji technicznej na dzisiejsze miejsce. Stała bowiem na terenie nabrzeża portowego - dziś bazy promowej.

W czerwcu 1974 we wnętrzu Wartowni powstała Izba Pamięci zorganizowana przez koło ZboWiD w Nowym Porcie. W 1980 przekształcona została w istniejący do dziś Oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. We wnętrzu Wartowni prezentowane są pamiątki po Wojskowej Składnicy Tranzytowej i jej Obrońcach.





Brak komentarzy: