"Fotografując, staraj się pokazać to, czego bez ciebie nikt by nie zobaczył" - Robert Bresson
23 lutego 2014
Wieża w Tudorowie
Pierwsza wzmianka o castrum w Tudorowie pochodzi z roku 1371. Wieś stanowiła wtedy własność Pełki herbu Janina. Zachowana do dzisiaj wieża obronno-mieszkalna wzniesiona została zapewne w połowie XIV wieku. Zbudowano ją na wzniesieniu, które powstało po odcięciu fosą skraju płaskowzgórza. Strome zbocza z trzech stron otaczał potok, z czwartej dodatkową ochronę stanowił wał kamienno-ziemny. Wieża była budowlą wolnostojącą i obecnie trudno powiedzieć, czy otaczała ją jakaś zabudowa gospodarcza.
Wieża w Tudorowie posiadała przynajmniej trzy kondygnacje i łączyła w sobie funkcje mieszkalne z walorami obronnymi. Świadczą o tym grube kamienne mury, które na poziomie fundamentu mają 2m, a także pierwotnie usytuowane na poziomie drugiej kondygnacji wejście oraz strzelnice. Wieża wzniesiona została na planie zbliżonym do kwadratu o wymiarach 9,5x10,5m. Jako materiał do budowy posłużyły wapień oraz płaskie łupki.
W roku 1517 Jan Tudorowski sprzedał wieś wraz z wieżą kasztelanowi sandomierskiemu Piotrowi Szydłowieckiemu. W następnych latach Tudorów wielokrotnie zmieniał właściciela. Należał między innymi do Tarnowskich, Ostrogskich, Lubomirskich, Sanguszków, Potockich i Karskich. Rezydencja była użytkowana do końca XVII wieku później pozostawała niezamieszkała.
Obecnie wieża zachowana jest do wysokości 20m. Dawne wejście zostało zamurowane, widać jedynie ostrołukowe częściowo zachowane obramienie. W większości zamurowane zostały także strzelnice. Istniejące wejście powstało zapewne już w czasach nam współczesnych. Obecnie właścicielem jest miejscowy rzeźbiarz Gustaw Hadyna, który chce przywrócić budowli charakter mieszkalny.
Ruiny zamku w Ćmielowie
Zamek leży na dnie doliny w rozlewisku rzeki Kamiennej. Widoczne są dwie zasadnicze jego części. Rezydencja magnacka, znajdująca się na wyspie, oraz przedzamcze. Fosa, licząca około 15 metrów szerokości do dziś wypełniona jest wodą. Większość badaczy uważa, że zamek ufundował Krzysztof Szydłowiecki w latach 1519-1531. Szydłowiecki był wysokim urzędnikiem królewskim. Pełnił funkcję kasztelana sandomierskiego, kasztelana krakowskiego, a także kanclerza koronnego. W 1532 r. po śmierci Krzysztofa Szydłowieckiego zamek odziedziczyła jego żona, Zofia Targowska, a od 1606 r. był własnością Janusza Ostrogskiego. W 1621 r. po śmierci Ostrogskiego, z uwagi na brak spadkobierców, dobra ćmielowskie przeszły w ręce jego krewnych - Zasławskich. W 1657 r. kwaterowały tu szwedzkie wojska okupanckie. To właśnie w zamku ćmielowskim Książę Siedmiogrodzki Jerzy II Rakoczy, który wsławił się rabowaniem i paleniem polskich miast, spotkał się z królem szwedzkim Karolem X Gustawem. Stąd też wspólnie ruszyli w kierunku Zawichostu na dalszy podbój Rzeczypospolitej. Od 1709 r. właścicielem był Aleksander Dominik Lubomirski. Następnie kanclerz wielki koronny Jacek Małachowski herbu Nałęcz (od 1753 r.) i Małachowscy (od 1773 r.). W 1800 r. budynki zaadaptowano na browar. W XIX w. potomkowie Małachowskiego sprzedali Ćmielów. Nową właścicielką została Teresa z książąt Druckich-Lubeckich hrabina Scipio del Campo oraz jej szwagier Wojciech Pusłowski. Na początku XX w. ruiny zamku kupił Kacper Bargieł i urządził tu łaźnię parową. W czasie okupacji w 1944 r., Niemcy w zamku utworzyli szpital wojskowy. W 2009 roku zamek stał się własnością osoby prywatnej z zamiarem odbudowy budynku przedzamcza. Po niedługim czasie jednak zamek został opuszczony.
Wiatrak w Szwarszowicach
Wiatrak typu holenderskiego z XIX w. Został wybudowany w latach 1880-1885 (dokładna data nie jest znana). Zbudowany na planie koła o średnicy 8,9 m składa się z dwóch kondygnacji, w których mieści się kompletny mechanizm młyński i wyposażenie oraz ludowe narzędzia do obróbki zboża i kaszy. Ściany wykonano z kamienia w zaprawie wapiennej. Budowniczym był Józef Kaczmarski. Wiatrak został zbudowany na miejscu starego drewnianego wiatraka kozłowego, który spłonął. Po śmierci budowniczego ok. 1911 roku obiekt odziedziczył jego wnuk Stanisław. Wiatrak pracował do 1955 roku i do tego czasu nie przeprowadzano w nim większych zmian. Muzeum Wsi Kieleckiej otrzymało wiatrak w roku 1977 od Muzeum Narodowego, któremu przekazał go po wykupieniu Wojewódzki Konserwator Zabytków w Kielcach.
Subskrybuj:
Posty (Atom)