15 czerwca 2016

Ośrodek Oporu Jastarnia

W związku z utworzeniem w 1936 Rejonu Umocnionego Hel, zaplanowano zabezpieczenie półwyspu od strony lądu. Wybór padł na okolice Jastarni. Na północ od Jastarni, w miejscu gdzie szerokość półwyspu osiąga ok. 450 metrów, postanowiono ulokować punkt oporu. Punkt miał się głównie opierać na schronach betonowych. Ze względu na pierwszeństwo prac związanych z umiejscowieniem baterii dział, prace rozpoczęto dopiero w 1939. 15 V 1939 rozpoczęto prace fortyfikacyjne. Zakończenie planowano na 15 XI 1939. Wybuch wojny zastał fortyfikacje gotowe do obrony, jednak nie były one w pełni wyposażone. 

Po zakończeniu kampanii wrześniowej obszar Ośrodka oporu Jastarnia był dalej utrzymywany przez Niemców w sprawności bojowej. Obiekty służyły jako schrony przeciwlotnicze, oraz jako posterunki obserwacyjne. Przygotowywane były również do obrony w 1945 roku. Przygotowania te polegały na uzupełnieniu ziemnych elementów obrony oraz rowów przeciwpancernych. Po zakończeniu wojny schrony w dalszym ciągu były przewidywane w planach obronnych. Dopiero w końcu lat siedemdziesiątych zrezygnowano z tych planów. 15 VI 1999 roku decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Ośrodek Oporu Jastarnia został uznany za zabytek. W 2000 roku fortyfikacje zostały przekazane w zarządzanie cywilne, co umożliwiło powstrzymanie ich dewastacji i przeprowadzenie prac konserwatorskich. 

Ciężki schron bojowy "Sabała" 

Ciężki schron bojowy dla broni maszynowej i armaty przeciwpancernej, mieszczący stanowisko dowodzenia obroną Ośrodka Oporu Jastarnia. Grubość żelbetonowego stropu 140 cm, ścian zewnętrznych 100-180 cm, ścian wewnętrznych 10-100 cm. Grubość pancerzy dla strzelnic w ścianach 25 mm, kopuły 180-200 mm. Grubości te, jak też zastosowane wewnątrz pomieszczeń sztywnej warstwy przeciw-odłamkowej w stropach oraz siatek stalowych w ścianach, zapewniały załodze bezpieczeństwo przy pojedynczym trafieniu w jedno miejsce pocisku artyleryjskiego o kalibrze do 220 mm.






Lekki schron bojowy 1 sektorowy 

Lekki schron bojowy dla broni maszynowej na pozycji tyłowej Ośrodka Oporu Jastarnia. Standardowy model schronu, wybudowany według założeń projektu zawartego w instrukcji saperskiej. Grubość żelbetonu w stropie 90 cm, ścian zewnętrznych 40-120 cm. Budowa należy do kategorii obiektów fortyfikacji polowej, mimo uzupełnienia dodatkowymi elementami nie przewidywanymi instrukcją, za to zawsze stosowanymi w fortyfikacji stałej, fortecznej podstawy pod ckm, warstwy przeciw-odłamkowej w stropie, pancernego zamknięcia strzelnicy oraz lekkich drzwi pancernych. Konstrukcja zapewniała bezpieczeństwo załogi w przypadku pojedynczego trafienia pociskiem kalibru 155 mm i wielokrotnego trafienia pociskami do 105 mm w jedno miejsce. Schron osłaniał stanowisko ogniowe dla jednego ckm, ostrzeliwującego przez jedną strzelnicę w ścianie, ogniem flankującym (bocznym). Głównym zadaniem taktycznym był ostrzał odkrytego terenu z szosą i torem kolejowym, czyli miejsca najbardziej zagrożonego włamaniem się przeciwnika.



Ciężki schron bojowy "Saragossa" 

Ciężki schron bojowy, przeznaczony dla broni maszynowej. Grubość ścian zewnętrznych 100-180 cm. Grubość pancerzy w ścianach 25-120 mm. Grubość kopuły pancernej 180 mm. Obiekt zapewniał ochronę przed uderzeniem pocisku o kalibrze 220 mm, przy jednokrotnym trafieniu w dane miejsce. Uzbrojenie schronu składało się z dwóch ckm-ów. Jeden był umieszczony w kopule pancernej, z możliwością prowadzenia ognia w sektorze czołowym 190°. Do prowadzenia ognia służyły trzy strzelnice. Zasięg umożliwiał wspieranie sąsiadujących schronów "Sabała" i "Sęp". Drugi ckm był przeznaczony do prowadzenia ognia skośnego, wzdłuż drogi gruntowej. Dodatkowo obrona mogła być prowadzona przez cztery strzelnice służące do prowadzenia ognia rkm. Wejście do obiektu było bronione przez dwie strzelnice wewnętrzne. W celu ochrony przed bronią chemiczną w schronie utrzymywane było nadciśnienie.




Ciężki schron bojowy "Sęp" 

Ciężki schron bojowy, przeznaczony dla broni maszynowej. Obiekt został ulokowany na plaży. Wobec takiego położenia schron był bardzo trudny do zamaskowania. Aby zwiększyć odporność obiektu, zastosowano grubsze ściany niż w przypadku pozostałych obiektów. Grubość ścian zewnętrznych: 125-330 cm. Grubość pancerzy w ścianach 25 mm. Grubość kopuły pancernej 180-200 mm. Nie zmieniło to jednak klasy odporności i obiekt zapewniał ochronę przed uderzeniem pocisku o kalibrze 220 mm, przy jednokrotnym trafieniu w dane miejsce. Uzbrojenie schronu składało się z dwóch ckm-ów. Jeden był umieszczony w kopule pancernej, z możliwością prowadzenia ognia w sektorze czołowym 190°. Do prowadzenia ognia służyły trzy strzelnice. Zasięg umożliwiał wspieranie sąsiadującego schronu "Saragossa". Drugi ckm był przeznaczony do prowadzenia ognia skośnego, w kierunku morza. Planowano też obiekt wyposażyć w kopułę pancerną z armatą ppanc 37 mm. Do momentu wybuchu wojny kopuła nie została dostarczona na Hel. Obrona okrężna obiektu została zredukowana do minimum i składała się z dwóch strzelnic dla rkm (jeden w kopule pancernej) i wyrzutni granatów ręcznych. Dodatkowo w obiekcie znajdowało się miejsce dla moździerza 81 mm. Jednak jego użycie było możliwe po ustawieniu go na zewnątrz obiektu. Wejście do obiektu było bronione przez dwie strzelnice wewnętrzne.








1 komentarz:

makroman pisze...

Jak pokazało życie, były to dobre inwestycje.