22 lutego 2014

Zakłady Metalowe "Mesko" w Skarżysku-Kamiennej

W roku 1922 władze państwowe zadecydowały o wybudowaniu w Skarżysku-Kamiennej wielkiego zakładu zbrojeniowego o nazwie "Państwowa Fabryka Amunicji". Rok 1924 to okres uruchomienia tej fabryki, której rozwój ściśle łączył się, przez dziesięciolecia z rozwojem miasta i miał istotny wpływ na ten rozwój. Budowa Fabryki Amunicji w Skarżysku była jedna z większych inwestycji utworzonego w latach 30-tych Centralnego Okręgu Przemysłowego. Cały kompleks zbrojeniowy obejmował oprócz w/w Fabryki Amunicji, Wytwórnię Węgla Aktywowanego i Zakład tzw. Chemiczny (specjalizujący się w produkcji chemicznej związanej z produkcją zbrojeniową). Łącznie z budową tych zakładów tworzących miejsca pracy rozpoczął się dynamiczny rozwój miasta, powstały nowe osiedla mieszkaniowe dla robotników i kadry inżynierskiej. W 1932 roku Fabryka Amunicji zatrudniała 2760 osób, w roku 1936 - ponad 3000 osób, a w roku 1939 ponad 4500 osób. W ostatnim roku istnienia II Rzeczypospolitej, Skarżysko-Kamienna było istotnym ośrodkiem przemysłu nie tylko w regionie, ale również w całym Centralnym Okręgu Przemysłowym. Wybuch II wojny zniweczył wspaniałe plany gospodarczego rozkwitu Polski. Wkrótce wszystkie zakłady zbrojeniowe na Kielecczyźnie przejęli Niemcy i zaczęli je wykorzystywać do swoich militarnych celów. Fabrykę Amunicji w Skarżysku i fabrykę "Granat" w Kielcach przejął koncern Hugo Schneidera AG ("Hasag"). 

W latach powojennych, w zupełnie już innych realiach politycznych i gospodarczych, w Skarżysku zaczęto powoli uruchamiać zakłady zbrojeniowe pod nową nazwą: Zakłady Metalowe "Mesko". Cały przemysł zbrojeniowy zaczął funkcjonować w ramach Układu Warszawskiego, pod ścisłą kontrolą i według licencji wschodniego sąsiada, a znacznie później także w oparciu o własną dokumentację, opracowaną przez Ośrodek Badawczo-Rozwojowy istniejący w zakładach. Równolegle z produkcją wojskową uruchamiano również produkcję cywilną, która z biegiem czasu zaczęła dominować. "Mesko" stawało się ogromnym kombinatem przemysłowym. Asortyment towarów produkowanych przez sektor cywilny zakładu był niesłychanie bogaty: m.in. proste narzędzia i maszyny, kalkulatory, maszyny włókiennicze, oprawy oświetleniowe, traktory ogrodowe z przyczepami, kosiarki, kuchnie gazowe, rowery, narzędzia precyzyjne, długopisy, sprzęt AGD. W szczytowym okresie swego rozwoju (lata 80.) ZM "Mesko" zatrudniały około 12 tysięcy ludzi. Prawie z każdej rodziny ze Skarżyska ktoś tu pracował. Do fabryki należało m.in. 9 zakładów branżowych i 42 wydziały produkcyjne, zlokalizowane na olbrzymiej powierzchni użytkowej około 9 kilometrów kwadratowych, liczne obiekty wczasowe, sportowo-rekreacyjne, hotele. 

Dzisiaj można obejrzeć opuszczone, zrujnowane obiekty, ogromne zdewastowane hale, budowane jeszcze przed wojną. Efekt restrukturyzacji po 1989 r., mniejszej produkcji oraz braku eksportu do byłego Związku Radzieckiego. Obecnie MESKO S.A. przy pomocy kapitału z Izreala i Stanów Zjednoczonych unowocześnił swoją produkcję i uruchomił nową generację produktów, które zapewniają temu pracodawcy produkcję na najbliższe lata, choć jest to bardzo malutki ułamek zakładów jakie kiedyś funkcjonowały.













1 komentarz:

Dagmara Fafińska pisze...

Świetnie napisane. Pozdrawiam serdecznie.