Schron kolejowy Stępina-Cieszyna
Wiosną 1940r. Naczelne Dowództwo Wojsk Lądowych hitlerowskiego Wermachtu wybrało Podkarpacie na lokalizację jednej z wysuniętych kwater dowodzenia, przygotowanych dla kierowania operacją zmierzającą do opanowania ZSRR. Jeden z głównych obiektów zlokalizowano we wsi Stępina. Prace budowlane rozpoczęto w lecie 1940r. Projektowanie i wykonawstwo spoczywało na największej niemieckiej organizacji budowlanej - Organizacji Todta.
Dla zamaskowania rzeczywistego przeznaczenia inwestycji, oficjalnie przedsięwzięcie zarejestrowano jako budowa jednego z zakładów dla berlińskiej firmy chemicznej „Askania - Werke”. Plac budowy objęty był ścisłą ochroną wojskową i dostęp do wznoszonych schronów żelbetonowych mieli tylko upoważnieni Niemcy. Łącznie zatrudnionych było ok. 3-6 tysięcy ludzi. Budowę zakończono w lecie 1941r.
27-28 sierpnia 1941r. odbyło się tu spotkanie Adolfa Hitlera z Benito Mussolinim. Przez cały okres wojny obiekt utrzymywano w stałej gotowości na przyjęcie pociągu sztabowego lub innego pociągu specjalnego. W czerwcu 1944r. wojska radzieckie dotarły do Sanu, Niemcy zarządzili ewakuację, od 3 do 29 sierpnia 1944r. utrzymywała się tu linia frontu, który następnie przesunął się ok. 15 km na zachód. Przez 4 miesiące funkcjonował tu radziecki szpital polowy, który oprócz własnych namiotów, wykorzystywał poniemieckie budynki pomocnicze. Po rozpoczęciu ofensywy w styczniu 1945r. szpital wyruszył za przemieszczającymi się na zachód wojskami. Przy głównej drodze nieopodal schronów, pozostał cmentarz, gdzie chowano żołnierzy zmarłych podczas pobytu w szpitalu.
Po wojnie schrony znajdowały się pod nadzorem Wojska Polskiego, które jednak nie miało koncepcji na wykorzystanie obiektu, dlatego też w latach 60-tych przekazano go w dzierżawę Rzeszowskiemu Oddziałowi NBP. Schron miał być składnicą mennicy państwowej, a także miejscem dla ukrycia ważnych dokumentów, środków płatniczych i depozytów, jednak bank zrezygnował z obiektu jako docelowego punktu ewakuacyjnego. Obiekt został przejęty w dzierżawę przez Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną w Stępinie. Schron kolejowy i techniczny zostały zaadoptowane, wyposażone w urządzenia klimatyzacyjne i weszły w skład kompleksu produkcyjnego pieczarkarni. Po roku 1990 nastąpiło przerwanie produkcji pieczarek z przyczyn ekonomicznych. Przez fakt, że obiekt był długie lata zagospodarowany i należycie konserwowany zachował się w dobrym stanie do dzisiaj.
Schron dla pociągu ma 393 metry długości i ściany o grubości przekraczające 2 metry, jego cechą charakterystyczną jest lekko łukowaty kształt, utrudniający bezpośrednie trafienie bombą lotniczą. Schron zabezpieczony był przed atakiem chemicznym za pomocą systemu śluz i urządzeń wentylacyjno-filtrujących. Do schronu prowadzi łącznie 9 otworów komunikacyjnych. Wewnątrz schronu znajdowało się szereg pomieszczeń magazynowych i schronowych dla załogi i obsługi pociągu.
![](//3.bp.blogspot.com/-xO-q4C8rGog/VhQj3OlVe8I/AAAAAAAATaI/lIyB2yli-eM/s640/PA049384.jpg)
![](//3.bp.blogspot.com/-Az0nc_LQ3aA/VhQj3iPcs-I/AAAAAAAATaM/t806YAeeVys/s200/PA049392.jpg)
![](//3.bp.blogspot.com/-EcqekIshSIo/VhQj3JRU4GI/AAAAAAAATaE/19s9wfqffMk/s200/PA049410.jpg)
![](//4.bp.blogspot.com/-9wn40xilWyY/VhQj6nREEQI/AAAAAAAATac/WuuCbDPT36A/s200/PA049413.jpg)
![](//1.bp.blogspot.com/-raMsKrzg3Pw/VhQj7y3izNI/AAAAAAAATak/uYz3htn4JIM/s200/PA049417.jpg)
![](//2.bp.blogspot.com/-pcv3_Fr9WoU/VhQj8aG2DoI/AAAAAAAATao/OWorjDa2fc4/s200/PA049419.jpg)
![](//1.bp.blogspot.com/-JIVgn_cnaA0/VhQj_Ws-5eI/AAAAAAAATa0/cGQ9WTJ3lro/s200/PA049422.jpg)
![](//3.bp.blogspot.com/-2wvs0-THCIU/VhQkAGK9auI/AAAAAAAATa4/lld2_LDTUHU/s200/PA049425.jpg)
![](//3.bp.blogspot.com/-NdHmIa8PmL8/VhQkA4PiIzI/AAAAAAAATbE/bKDrdKl9fvE/s200/PA049429.jpg)
![](//1.bp.blogspot.com/-Rg2OunZ7XP4/VhQkDOBFRjI/AAAAAAAATbM/T-MZ6_Dnu9s/s200/PA049430.jpg)
![](//2.bp.blogspot.com/-Hpn_uWGH6f4/VhQkGJja18I/AAAAAAAATbc/Wuc9iVA0geI/s200/PA049432.jpg)
![](//4.bp.blogspot.com/-xQlO8DBHISI/VhQkE-2PYsI/AAAAAAAATbU/iVAHiq1GvYU/s200/PA049439.jpg)
![](//1.bp.blogspot.com/-BRkMLLpYvHM/VhQkHZf61CI/AAAAAAAATbk/oD483oNOrms/s200/PA049442.jpg)
![](//2.bp.blogspot.com/-8VdYHQl-ABs/VhQkIi8eHBI/AAAAAAAATbs/iadJV5qXUtg/s200/PA049443.jpg)
![](//3.bp.blogspot.com/-XN0aEM1RmBA/VhQkKldwjhI/AAAAAAAATb0/9nFiagsouiM/s200/PA049452-Edit.jpg)
![](//3.bp.blogspot.com/-kb9UcYyaVLY/VhQkMOdkNRI/AAAAAAAATb8/yD_oplOJu6k/s200/PA049455.jpg)
![](//2.bp.blogspot.com/-vASn7q0bACE/VhQkNZDcdvI/AAAAAAAATcE/hXtWbW80r5o/s200/PA049457.jpg)
![](//4.bp.blogspot.com/-q7TwDhl5VM8/VhQkQjsSeUI/AAAAAAAATcM/AzlyrQw5G-4/s200/PA049463.jpg)
![](//4.bp.blogspot.com/-q60iYkFmRWU/VhQkSqBU81I/AAAAAAAATcY/oEiIi8DTNz8/s200/PA049464.jpg)
![](//1.bp.blogspot.com/-Phho7jtbv40/VhQkSXOQcBI/AAAAAAAATcU/293RfUxG8MQ/s640/PA049478.jpg)
Schron kolejowy połączony był podziemnym kanałem ze schronem technicznym, który stanowił jego zaplecze. Budynki oddalone są od siebie o około 80 m. Maszynownia jest podzielona był na kilka połączonych łącznikiem bloków, w każdym z nich znajdowały się urządzenia zapewniające funkcjonowanie całego schronu: grzewcze, zaopatrujące w wodę, produkujące energię elektryczną oraz filtrujące powietrze. W budynku tym znajdowały się też zapasy wszelkich paliw i materiałów. Niestety schron techniczny jest w rękach prywatnych i zobaczenie jego wnętrza jest utrudnione.
3 komentarze:
I w ten sposób znalazłeś swój "złoty pociąg". :)
;-)
o fajnie, że odwiedziłeś prawie moje okolice ;)byłam w tym schronie kolejowym w zeszłym roku :)
Prześlij komentarz