17 lipca 2017

Bazylika archikatedralna w Gdańsku-Oliwie

Katedra Oliwska w Gdańsku jest to kościół pw. Trójcy Świętej oraz św. Bernarda. Zlokalizowany jest w dzielnicy Oliwa. To bazylika trójnawowa z transeptem oraz prezbiterium z obejściem zamkniętym wielobocznie. Na fasadzie znajdują się dwie wąskie wieże o wysokości 46 metrów każda, posiadające ostro zakończone hełmy. Portal, trzy różnych rozmiarów okna oraz trzy kartusze pochodzą z 1688 roku i utrzymane zostały w stylu barokowym. Detale te znacząco ożywiają budowlę. Elementem charakterystycznym dla cysterskiego budownictwa jest górująca nad przecięciem naw wieża dzwonów.

Gdańska bazylika ma długość 107 metrów – na zewnątrz i 97,6 metra – wewnątrz, jej szerokość wynosi 19 metrów, zaś główna nawa wznosi się na wysokość 17,7 metra. Jest to zdecydowanie najdłuższy cysterski kościół na świecie, w którego wnętrzu znajdują się dzieła sztuki sakralnej stylów : barokowego, renesansowego, klasycznego oraz rokokowego, wszystkie utrzymane w wysokim standardzie artystycznym. Podłoga pochodzi z lat 1634-1636 i usytuowana jest około metra poniżej otaczającego katedrę chodnika. Kościół oraz klasztor cysterski przybrały kształt jaki podziwiamy dzisiaj w II połowie XIV wieku.

Opactwo zostało doszczętnie spalone podczas działań wojennych w 1577 roku, podczas walki Rzeczpospolitej z Gdańskiem. Odbudowa nastąpiła w latach 1578-1583. Konsekracji kościoła dokonał 14 sierpnia 1594 roku wrocławski biskup Hieronim Rozdrażewski. Oliwski klasztor cystersów został zlikwidowany przez władze pruskie w 1831 roku. Część budynków poklasztornych oraz sam kościół przekazany został wówczas parafii katolickiej. 30 grudnia 1925 roku na mocy Bulli papieża Piusa XI kościół uzyskał miano katedry. Od tej pory Oliwa stała się stolicą diecezji oraz stanowiła siedzibę biskupów. Papież Paweł VI nadał oliwskiej katedrze miano bazyliki mniejszej. Następnie 25 marca 1992 roku na mocy Bulli papieża Jana Pawła II uzyskała miano archikatedry i utworzona została tu Archidiecezja Gdańska z siedzibą w Oliwie.

We wnętrzu katedry podziwiać można 23 ołtarze, które posiadają duże znaczenie historyczne. Utrzymane są głównie w stylach: barokowym i rokokowym. Materiałem z jakiego zostały wykonane jest marmur oraz jego imitacja. Treść znajdujących się na nich ikon opiera się na programie kościoła potrydenckiego. Na szczególną uwagę zasługują: dawny główny ołtarz pochodzący z 1605 roku wykonany w stylu renesansu niderlandzkiego, oraz obecny ołtarz główny pochodzący z 1688 roku, stanowiący najpełniejsze barokowe dzieło na Pomorzu. Zarówno w ołtarzach, nawie głównej oraz prezbiterium znajdują się obrazy tworzone przez gdańskich malarzy XVII wieku.

W katedrze znajdują się słynne, wielkie organy, które zaprojektowane i zbudowane zostały w latach 1763-1788 przez o. Johanna Wilhelma Wulffa. Składają się z 7876 piszczałek wykonanych z drewna dębowego, jodłowego, sosnowego i z cyny. Zlecenie ich stworzenia wydane zostało przez opata Jacka Rybińskiego. Archikatedra stanowi miejsce, w którym organizowane są liczne koncerty organowe.












1 komentarz:

makroman pisze...

Bardzo piękna budowla, choć spaskudzona rokokiem.