Jaskinia Łokietka

Jaskinia jest wyżłobiona przez wodę w wapieniach górnej jury. Odcinek wstępny jaskini jest pozbawiony stropu, gdyż zawalił się, przypuszczalnie jeszcze przed epoką lodowcową. Dalsza część korytarza obniża się, skręca w kierunku pd.-zach. i znacznie się rozszerza, wchodząc w Korytarz Główny. W jego stropie znajdują się tzw. kotły wirowe, powstałe wówczas gdy cały przekrój jaskini był wypełniony wodą.

Z Korytarza Głównego wchodzi się do Sali Rycerskiej, z której schody prowadzą na wyższy poziom jaskini, skąd ciasnym przejściem przechodzi się do małej komory zwanej Kuchnią. Jest to najstarsza część jaskini, leżąca blisko powierzchni. Tu w kilku miejscach przedostają się do wnętrza korzenie drzew. Na ścianach przesmyku i Kuchni widoczne są półki skalne i spłaszczenia, będące śladami modelowania jaskini przez potok przepływający swobodnie po jej ówczesnym dnie.

Z Kuchni schody prowadzą do Sypialni. Dno Sypialni w dużej części wyścielone jest rumoszem i blokami wapienia, które oderwały się od ścian i stropu. Szata naciekowa Jaskini Łokietka jest uboga. Występują tu na ogół nieduże stalaktyty rurkowe (tzw. makarony), głównie na stropie Sypialni. Ściany są okryte polewami, a ich niektóre odcinki zdobią żebra naciekowe.

Z jaskinią związana jest legenda o ukrywaniu się w niej Władysława Łokietka przed królem czeskim Wacławem II na przełomie XIII i XIV w. Przyszły król Polski miał w niej ponoć przebywać ok. 6 tygodni. Łokietek odpoczywał na kamiennym łożu w ostatniej sali (Sypialni), a w niedużej wnęce Kuchni czyli w "kominku" przygotowywał sobie posiłki przynoszone mu przez włościan otwartym ku górze korytarzem wstępnym, podczas gdy wejście do jaskini było zasnute pajęczyną, która pokryta kroplami rannej rosy zmyliła ślad pogoni. Obecnie krata zamykająca wejście, przedstawia motyw pajęczyny.