17 maja 2014

Noc Muzeów 2014 - Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej "Elektrownia" w Radomiu

Pierwszym właścicielem elektrowni było Rosyjskie Towarzystwo Elektryczne „Union” S. A. Z Petersburga, z którym 14 kwietnia 1900 r. magistrat miasta Radom zawarł umowę na budowę i eksploatację stacji elektrycznej. Miasto zostało po raz pierwszy oświetlone światłem elektrycznym 16 marca 1901 r., a energia ta została wytworzona właśnie w tym budynku. W czasie I wojny światowej, w 1915 r., wycofująca się przed wojskami niemiecko-austriackimi administracja rosyjska nakazała demontaż i wywiozła do Rosji 60% urządzeń elektrowni. W maju 1921 r. całkowity zysk z lat 1918-1920 udziałowcy przeznaczyli na renowację budynku. Kolejna przebudowa i modernizacja budynku elektrowni trwała cztery lata (1924-1928) i wiązał się z budową w Radomiu państwowego przemysłu tytoniowego i zbrojeniowego oraz osiedla „Planty”. Po krótkim ożywieniu sytuacji gospodarczej (1937-1939) związanym z powstaniem Centralnego Okręgu Przemysłowego wybuchła wojna i znów nastąpiła bezwzględna eksploatacja elektrowni przez niemieckiego okupanta. Niemcy zdemolowali i częściowo wywieźli dwa z trzech agregatów prądotwórczych. Trzeci uruchomiono kilka dni po wyzwoleniu miasta. 16 marca 1946 r. wygasła koncesja dla RTE i elektrownię przejęła Gmina Miasta Radomia. Przez trzy następne lata wyremontowano dwa kotły i turbiny, jednak elektrownia powoli traciła swoje znaczenie, aż do całkowitego unieruchomienia – w 1956 r. 

W latach 1956-1963 opuszczony budynek dawnej elektrowni miejskiej niszczał, do czasu, gdy zaczęto w nim wytwarzać energię cieplną. W 1963 roku uruchomiono w nim ciepłownię miejską Nr 3 zasilająca w ciepło i parę technologiczną szpital miejski na ulicy Tochtermana. Od 1966 budynkiem zarządzało miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, zmienione w 1975 r. na wojewódzkie „WPEC” o od stycznia 1999 r. na Radomskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej „Radpec”. Ciepłownia nr 3 zakończyła swoją działalność na koniec sezonu grzewczego 1997/1998. Pod koniec lat 90. w budynku lokują się biura różnych miejskich agencji i instytucji. 24 maja 2005 r. Gmina Miasta Radomia przekazała obiekt i działkę Zarządowi Województwa Mazowieckiego. Wówczas dawna elektrownia miejska stała się siedzibą Mazowieckiego Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu.


Kapitalny remont siedziby Centrum Sztuki Współczesnej trwał 3,5 roku. Modernizację utrudniał stan techniczny zabytkowego budynku. Nowa część obiektu została wkomponowana w starą infrastrukturę. W odnowionej siedzibie powstało kilka sal wystawienniczych, a także pomieszczeń przystosowanych do urządzenia tam kawiarni, sali kinowej oraz biblioteki. Udało się również zagospodarować stary piec pochodzący z 1901 roku. 







2 komentarze:

Ania pisze...

Bardzo ciekawe miejsce. Chyba trzeba zacząć myśleć o wyprawie do Radomia.

sabkon pisze...

:)