6 lipca 2013

Kazimierz Dolny - Zamek i nie tylko

Zamek w Kazimierzu Dolnym to zespół fortyfikacji obronnych z XIII i XIV wieku. Baszta, nazywana potocznie zamkiem górnym bądź wieżą Łokietka, to wybudowany na przełomie XIII i XIV wieku posiadający blanki stołp. Mieści się ona na szczycie wzniesienia, około 180 metrów od zamku dolnego i 19 metrów nad jego poziomem. Jej wysokość, w zależności od miejsca, sięga nawet 20 metrów, a obwód u podstawy wynosi 32,5 metra. Grubość murów wynosi 4,2 metra u podstawy i wraz z wysokością zmniejsza się do 3 metrów na szczycie. Jedyne wejście do baszty znajduje się na wysokości sześciu metrów na poziomem gruntu. Nie ma zgodności co do określenia przeznaczenia budynku. W zależności od źródła przypisywane są mu funkcje więzienia, latarni rzecznej, siedziby straży celnej, a nawet skarbca. Według zapisków Jana Długosza zamek został wybudowany na polecenie Kazimierza Wielkiego w latach 40. XIV wieku. Był on, podobnie jak Baszta, zbudowany z ogólnodostępnego w okolicy wapienia. Początkowo miał on kształt zbliżony do owalu, który był otoczony grubymi na dwa metry murami obwodowymi z blankami. Na wewnętrzym dziedzińcu prawdopodobnie znajdowały się drewniane zabudowania. W XV wieku ród Grotów zarządzający zamkiem dokonał jego rozbudowy, dobudowując min. trójkondygnacyjne skrzydło mieszkalne od strony zachodniej, kwadratową wieżę mieszkalno-obronną od strony Wisły, przylegające do niej skrzydło mieszkalne oraz suchą fosę. W 1509 roku Zygmunt I Stary nadaje prawa do zamku rodowi Firlejów. Wtedy też, za sprawą Mikołaja Firleja ma miejsce druga przebudowa. Z jego polecenia Santi Gucci oraz Piotr Likiel przebudowali zamek nadając mu styl włoskiego renesansu. Dodano wtedy min. attykę oraz nadbudowano skrzydła mieszkalne. W roku 1655 podczas Potopu zamek został zajęty i spalony przez wojska szwedzkie, a dwa lata później został w znacznej części zniszczony przez oddziały księcia Rakoczego. W 1663 roku w Kazimierzu Dolnym wybuchł wielki pożar pochłaniający większość miasta, w tym i zamek dolny. Na początku XVIII wieku za panowania Augusta II Mocnego powstają plany odbudowy zamku w stylu pałacowym, jednak zostają one pokrzyżowane przez wojnę domową ze Stanisławem Leszczyńskim. W wyniku tego zamek popada w ruinę i do końca wieku zostaje całkowicie opuszczony.






Swój rozwój miasto zawdzięcza lokalizacji nad Wisłą, w miejscu przeprawy znajdującej się na skrzyżowaniu szlaków handlowych. Miasto zostało zniszczone w 1561 roku na skutek pożaru. Odbudowane zostało w stylu renesansowym. Niestety, z tego okresu zachowały się tylko dwie kamienice na rynku, które należały do dwóch braci Przybyłów. Do głównych zabytków miasta należy fara - pomiędzy rynkiem a zamkiem. Wspaniałym punktem widokowym jest Góra Trzech Krzyży wzniesionych na pamiątkę zarazy panującej w mieście na początku XVIII wieku.  Niedaleko miasta podziwiać można sieć wąwozów, która uważana jest za najgęstszą w Polsce.













Brak komentarzy: