Tarnowskie Góry

Tarnowskie Góry miasto i gmina w południowo-zachodniej Polsce, w województwie śląskim, siedziba powiatu tarnogórskiego, na północnym krańcu Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Tarnowskie Góry mają wiele zabytków. W większości pochodzą one z okresu powstania i rozwoju górnictwa kruszcowego srebra i ołowiu. Do najcenniejszych m.in. należą:

Dzwonnica Gwarków
Początki tarnogórskiej dzwonnicy sięgają już XVI w. Późniejszą z XIX w. przeniesiono na plac Gwarków w 1955 r. dzięki inicjatywie Stowarzyszenia Miłośników Historii i Zabytków Ziemi Tarnogórskiej z kamieniołomu w Bobrownikach Śląskich. Ustawiono ją na miejscu dawnego domu zbornego gwarków. Wykonana w całości z drewna stoi na podmurowaniu z kamienia wapiennego. Pod namiotowym dachem, który pokryty jest gontem, umieszczono dzwonek szychtowy. 

Siedziba Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej

Dom zbudowany w 1598 r. Mieściła się w nim w latach 1754-1854 szkoła protestancka. Od 1965 r. znajdują się tutaj biura zarządu SMZT oraz dom wycieczkowy Gwarek.

Domy podcieniowe w zachodniej pierzei Rynku.

Wybudowane w drugiej połowie XVI w. były najbogatszymi domami mieszczańskimi. Razem z kamienicami początkowego fragmentu ul. Gliwickiej (również II poł. XVI w.) tworzą ciąg podcieni z półkulistymi arkadami posiadającymi sklepienia krzyżowo-kolebkowe.

Dom Sedlaczka 

Wybudowany w XVI w. był do XIX w. siedzibą starostwa ziemi bytomskiej. W 1805 r. kupił go Jan Sedlaczek i urządził w nim winiarnię, która istnieje do dziś. Obecnie na piętrze mieści się Muzeum założone w 1958 roku z przepięknym wystrojem i stropem z polichromią z I połowy XVII w. Muzeum gromadzi przedmioty związane z historią, sztuką, górnictwem kruszcowym i etnografią okręgu tarnogórskiego.

Stara studnia na Rynku

Na kamiennej podmurówce pochodząca z lat 50 XX wieku, drewniana konstrukcja ręcznego kołowrotu z dachem pokrytym gontem na drewnianych słupach. Jest to jedna z dwóch miejskich studni, które w przeszłości znajdowały się na rynku.

Dom Szymkowica 

Na przełomie XVI i XVII w. właścicielem budynku był burmistrz Stanisław Szymkowic. W 1608 r. nabyty został przez mieszczan, aby urządzić w nim siedzibę magistratu. W 1908 r. na jego miejscu wybudowano siedzibę banku. Pierwotnie formą zbliżony do Domu Sedlaczka. Obecnie siedziba PKO BP.

Kościół ewangelicko-augsburski 

Wybudowany przez gminę ewangelicką w 1780 r. dzięki wsparciu finansowemu Hencklów, Laryszów, Grustów, Bohmów oraz Schulzów. Budowniczymi świątyni byli architekt Krzysztof Worbs ze Strzelec oraz cieśla Jan Karol Henning z Opola. Kościół posiadał wieżę, na której w 1787 r. umieszczono zegar wykonany przez Franciszka Schmachela, zegarmistrza z Brynicy. W 1900 r. przebudowano go w stylu neoromańskim.

Ratusz 

Wzniesiony w latach 1896-1898 w stylu neorenesansu północnego z elementami gotyku. Dach wieńczy drewniana wieżyczka, a elewację zdobią wykute w piaskowcu herby: rodziny Henckel von Donnersmarck, królestwa pruskiego, cesarstwa niemieckiego, prowincji śląskiej, trójpolowy miejski nadany w 1562 r., margrabiowski Jerzego Hohenzollerna. Na fasadzie umieszczona jest postać gwarka tarnogórskiego, pochodząca z 1959 r. 

Dom Cochlera 

Wybudowany w XVII w., przebudowany w XIX w. Obecnie mieści się tu najstarsza w mieście apteka "Pod Aniołem", założona około 1790 r. przez burmistrza Cochlera. W pomieszczeniach apteki zachowały się sklepienia krzyżowe. W latach 1839-1855 w budynku mieściła się Szkoła Górnicza. W zewnętrznej elewacji frontowej znajduje się figura aniołka.