24 lutego 2011

Bunkier kolejowy w Jeleniu

W miejscowości Jeleń, na południowy wschód od Tomaszowa Mazowieckiego znajduje się jeden z czterech schronów kolejowych zbudowanych przez Niemców podczas II Wojny Światowej. Drugi schron jest w Konewce a dwa kolejne na Podkarpaciu. Bunkier kolejowy w Jeleniu miał służyć jako ochrona dla specjalnych pociągów, które pełniły ruchome ośrodki dowodzenia. 

Bunkry miały zostać wykorzystane podczas ataku na ZSRR. Bunkrom tym nadano kryptonim Gefechtstand "Anlage Mitte" (Stanowisko dowodzenia "Obszar wschód"). Budowę bunkrów rozpoczęto wiosną wiosną 1940r. Obiekt kompleksu w Jeleniu to żelbetowy bunkier, ma długość 355m oraz przekrój ostrołuku mającego przy podstawie szerokość 15m i wysokość 9m, w którym biegnie tor umożliwiający wjazd całego składu pociągu. Wzdłuż głównego tunelu biegnie korytarz boczny, podzielony drzwiami gazoszczelnymi na ciąg niewielkich pomieszczeń. Obok schronu kolejowego zbudowano zespół bunkry technicznych mieszczących kotłownię, urządzenia wentylacyjne i siłownię elektryczną. Obiekty te łączyły z bunkrem kolejowym trzy podziemne kanały techniczne. W skład kompleksu wchodziły również schrony mieszczące: stację pomp i uzdatniania wody, zbiornik i chłodnicę wody technologicznej. Ukończone bunkry zamaskowano przed możliwością wykrycia z powietrza, montując na stropach drewniane, kryte papą dachy, a na schronie kolejowym umocowano siatki maskujące i atrapy drzew. 

Schrony nigdy nie zostały wykorzystane zgodnie z ich pierwotnym przeznaczeniem. Pod koniec 1943r. na polecenie Ministra Gospodarki Rzeszy Alberta Speera, ważne dla produkcji wojskowej zakłady zaczęto przenosić w miejsca zapewniające ochronę przed atakiem alianckiego lotnictwa. Według niemieckich planów dyslokacji obiektów przemysłowych figurują tam: obiekty w Jeleniu jako Reichbahntunnel Tomaczew kryptonim "Goldamsel" oraz w Konewce Tunnel Tomaczew-Konewka kryptonim "Huhn". W  Jeleniu i Konewce utworzono filię tomaszowskich zakładów Daimler-Benz. Mieściły się tam magazyny i warsztaty gdzie demontowano uszkodzone silniki przywożone z frontu, odzyskiwano z nich części i remontowano podzespoły. W okolicy krążyły opowieści o produkcji w schronach i ich podziemiach  tajnych broni. W październiku 1944r. całe wyposażenie zdemontowano i wywieziono w nieznanym kierunku wraz z częścią załogi. Po wojnie bunkry używane były do celów magazynowych przez wojsko i firmy państwowe (Centrala Rybna - Jeleń). Kilkukrotne próby penetracji obiektów mające na celu ustalenie, czy istnieją podziemne kondygnacje pod schronami i pomieszczenia w zabetonowanej części bocznego korytarza w Jeleniu nie doprowadziły do ich odnalezienia.







3 komentarze:

Sandi pisze...

Bardzo podobny miałam okazję niedawno odwiedzić na Podkarpaciu w miejscowości Stępina-Cieszyna :)

sabkon pisze...

Wybieram się tam w tym roku

sabkon pisze...

a tutaj w Konewce http://sabkon.blogspot.com/2013/07/bunkier-kolejowy-w-konewce.html